แม้จะเปลี่ยนผ่านมาแล้วหลายรัฐบาล ทุ่มงบประมาณมากถึง 182,402 ล้านบาท ใช้กองกำลังฝ่ายความมั่นคงกว่า 150,390 คน แต่งตั้งสารพัดหน่วยงาน และปรับเปลี่ยนยุทธวิธีตลอดเวลา เพื่อรับมือกับ “ไฟใต้” ที่โหมไม่หยุดจนย่างเข้าปีที่ 10 สถานการณ์ถึงปัจจุบันชี้ชัดว่า ภาวะความรุนแรงในสามจังหวัดภาคใต้มีลักษณะ “ยืดเยื้อเรื้อรัง” แม้ความถี่และความเข้มข้นของความรุนแรงยังอยู่ในระดับคงที่ แต่การก่อความไม่สงบระยะหลัง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บมากขึ้นในแต่ละครั้ง รวมถึงภาพความรุนแรงที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างเด่นชัด เป็นความรุนแรงที่มีชีวิตและสามารถต่อชีวิตได้ด้วยตนเอง ส่งผลให้ผู้คนในพื้นที่สูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินอย่างหนักหนาสาหัสแบบต่อเนื่อง แต่สถานการณ์ที่เปลี่ยนไปในเดือนกุมภาพันธ์ 2556 ชี้ว่า สถานการณ์ไฟใต้ในวันนี้กำลังเข้าสู่วิถี “เจรจา” ที่ต้องจับตามองถึงอนาคตว่า จะนำพาไปสู่สันติภาพได้จริงหรือไม่